Sigara Yasağı

Sağır sultan bile duydu, artık ülkemizde nesilleri sigaradan korumak amacıyla çıkartılmış çok sıkı bir kanunumuz var ve 19 Mayıs 2008 gibi anlamlı bir tarihte yürürlüğe girdi. Bu tarihten itibaren birçok yerde sigara içilmesi artık yasaklandı. Yasanın mantığını doğru kavramışsam, yasaklanmasının sebebi insanları yıldırıp sigara bırakmayı sağlamak ve zaman ile para kaybı olan sigaradan nesilleri kurtarıp sağlıklı bireyler yetiştirmek. Sigaranın nasıl bir şey olduğunu uzun uzun yazmayacağım, bir sigara içer olsam da bu kanuna desteğim de tamdır.

Sigarayı bilerek isteyerek içenlerin haricinde beni en çok üzen istemeden de olsa sigara dumanına maruz kalan insanların çaresizliği. Bunların içinde yaşlılar, çocuklar ve hatta bebekler bile var.

Ben bir sigara içer olarak çevremde özellikle etkilenebilecek birileri varsa, yasak olmasa dahi sigara yakmamaya özen gösteriyordum yasadan önce. Özellikle her zaman gittiğimiz Mega Center alışveriş merkezi yemek katında hiçbir yerde sigarasız bir alan yoktu. Zaten küçük bir alışveriş merkezidir, aileleriyle gelen çocuklar mutlaka duman soluyorlardı. Şu anda Mega Center’da sigara içmek yasak, gerçi merdiven boşluklarında filan sigara içen insanlar görüyorum arada sırada ve bildiğim kadarıyla bu dahi yasak ama bilirsiniz ki bizler her duruma uyum sağlayıp, hem kurallara uyup hem de yasakları delmeyiz (kurallara uyuyoruz alışveriş merkezinin içinde sigara içmiyoruz, ama merdiven altında kimse görmediği için sigaramızı tellendiriyoruz), görünmeden yaparsak bir şey olmaz sanırız.

Ben Mega Center’a giderken sigara paketimi arabada bırakıyorum, çok uzun süre kaldığım zamanlarda da dışarı çıkıp arabadan aldığım oldu birkaç kere, ama bu hem meşakkatli bir iş, hem de dışarıda ayakta durup içtiğim sigaradan herhangi bir keyif almıyorum. Yanımda paket varsa yine dışarı çıkıp içiyorum ama gene keyif almadığım için birkaç nefes sonrasında atıp tekrar içeri giriyorum. Sinemaya gittiğim zamanlarda eskiden 10 dakikalık arada mutlaka sigara içerdim, şimdi yasak olduğu için aklıma dahi gelmiyor.

Yalnız alışveriş merkezlerindeki sigara yasağı, ziyaretçi sayısını düşürdü diye biliyorum, insanlar artık buraya gelmek yerine açık hava tercih ediyorlar. Bağımsız lokantalar yasa gereği henüz yasak kapsamına girmediler. Bu yüzden alışveriş merkezindeki lokantalar yerine dışarıdaki lokantalar tercih ediliyor. Bu sebeple yasa istemeden de olsa alışveriş merkezi dışındaki lokantalara rant sağlamış oldu. Diyarbakır’daki iki adet Burger King’den alışveriş merkezi içindeki eskiye göre sinek avlasa da, bağımsız olan diğerinin işleri eskiye göre açıldı. Kimseyle konuşmama da gerek yok, beklediğim sıradan belli zaten hangisinin işlerinin daha iyi olduğu. Desteklemek için söylemem gerekirse İstanbul Olivium Alışveriş Merkezi’nde kafe işleten bir arkadaşımın ilettiğine göre, kârları %40 düşmüş durumda.

Peki, yasak burada uygulanıyor mu diye sorarsanız, çoğunluk uydu diyebilirim. Gittiğim kamu kurumlarında memurların, dışarılarda kapı önlerinde koyu bir sohbet eşliğinde sigara içtiklerine şahit oldum. Daha önce masalarında içebiliyorlardı. Otellerde uygulanmıyor sanırım, en azından Prestige Otel’de uygulanmadığına şahit oldum. Herhangi bir yasak olmadan herkes istediği gibi içebiliyor. Ama oteller şu anda yasak kapsamında mı ondan da emin değilim. Esnaf ise görülen yerlere Sigara İçmek Yasaktır levhalarını asmışlar. Yani genel olarak uyuluyor yasaya ama görünmeyen yerlerde, oralarda sigara içmek yasak olsa dahi, gizliden içiliyor sigara.

Bu yasaya göre direksiyon başında sigara içmek de yasaklandı. Buna uyulmadığını gördüm, zaten trafikte hiçbir kurala uyulmadığından buna da uyulması beklenemezdi. Yerlere sigara izmariti de atmak yasak ama bu da uygulanmıyor, ben de yere izmarit atmak zorunda kalıyorum, zira çöp kutusu bulamıyorum çevrede. En yakın ağaç dibine kadar elimde taşıyorum. Ağaç dibi de belki yasak kapsamındadır ama çaresizlikten yapıyorum (Demek ki çevrede çöp kutusu yoksa da içmemek lazım sigara) Bir arkadaşımın arkadaşı bir taksi şoförüne direksiyon başında sigara içtiği için ceza yazıldığını duyduğunu söyledi. Ben kendim göremedim, ama bana şehir efsanesi gibi geliyor.

Mega Center’daki erkek berberi ise yasaktan sonra rahatlamış gibiydi. Sigaranın yasak olduğu işletmelerde, sigara içilmesine göz yuman işletmecilere, sigara içenlerden çok daha fazla ceza kesiliyor (sigara içene 62,00 YTL, işletmeciye 5000,00 YTL). Erkek berberlerinde sigara içilir, olmazsa olmazdır bu, ama her müşteri 1 sigara içse, berberde çalışanlar yaklaşık 100 adet sigaranın dumanını soluyorlar. Yasaktan sonra berber kendisi de sigara içer olsa da çok sevinmişti yasağa, maruz kaldığı duman azalacak diye.

Sonuç olarak yasakçı zihniyet çok hoşuma gitmese de, sigara yasağını destekliyorum. Bizler kuralları üzerimize giymeyi çok sevmeyen ve başkaları olumsuz etkilenir mi diye çok düşünmeyen bir toplumuz. O yüzden bazen yasaklar iyidir.

Konuyla ilgili linkler:

Havanı Koru

ek$i sozluk > kapali mekanlarda sigara icme yasagi